Hierdie oomblik in die NGK se geskiedenis is uniek. Dit is uniek, want vir die eerste maal in dié federasie se geskiedenis is die ideologie van die kerk duidelik leesbaar. Nou mag jy vra: “Wat van Apartheid?” Ek is die laaste ene om sê dat die ondersteuning van Apartheid, die NGK nie eindeloos skaam moet maak nie. Waar die konserwatiewe interpretasie korrek is, is dat Apartheid hoofsaaklik ‘n politiese projek was waarin die NGK bloot geglo het. Soos die Algemene Sinode nader kom, het ons te doen moet ‘n ander monster: Die NGK se geloofsprojek wat ‘n politiese uitwerking het.
Wat is hierdie ideologies geloofsprojek mag jy vra? Dit is die V-woord wat niemand oor praat nie: Voorstedelikheid of Suburbia. Hier gebruik ek uitdruklik Slavoj Zizek se idee dat ideologie juis nie ons uitgesproke projek is nie. Nee, ideologie moet eerder gedefinieer word, volgens Zizek, as: “ons doen dit, maar ons weet nie wat ons doen nie.” So lees ek deur die punte, verslae en voorstelle van die Algemene Sinode se agenda en dit stink van die sekuriteitsmuur van ons voorstedelik aspirasies. Gays, ja, maar net tot binne die palissade van ons gerieflike huis. Jeug, oulik, solank hulle darem die huisreëls ken by die etenstafel. Eenheid, goeie idee, solank hulle net nie saam met ons intrek nie (ja, in dieselfde huis, nie die agterkamer nie). Sosiale geregtigheid, dis mos Bybels, ek sal geld gee, op ‘n kommissie dien of selfs ‘n verslag skryf.
Die NGK sukkel al lank met die stad. In die eerste helfte van die 20ste eeu was die stad hoog op die agenda. Toe was die NGK kerk nog netjies verpak as ‘n plattelandse kerk. ‘n Kerk wat nog reg en verkeerd verstaan het. ‘n Kerk wat nog in dorpe kon waai, swaai en saai. ‘n Kerk wat die jeug op hulle plek kon sit. Dit was alles goed en wel toe die meeste mense nog op die platteland gebly het, maar helaas dis nie meer waar die meeste mense bly nie. Die meeste mense bly vandag in stede, en veral in ontwikkelende lande soos ons sin. Iewers het die NGK (en baie ander kerke) hierdie beweging gemis, hoekom?
Wanneer ek die vroeë dokumente van verstedeliking lees in die NGK klink dit baie soos ons Algemene Sinode se agenda: verstedeliking is goed, maar oppas vir die morele verval. Gaan na die stad toe en leef saam met verskillende mense, maar bly suiwer in julle volk. Dokument titels soos Kerk en Stad (1947) was dus misleidend. Dit moes eerder Kerk en (Voor)stad gewees het. Hier is dan die oorhoofse ideologiese dwaallering wat die NGK Algemene Sinode moet verwerp: Die Vae Vuur van Voorstedelikheid.
Die Vae Vuur van Voorstedelikheid glo in Eenheid as ‘n ideaal en sal selfs daarvoor stem, maar sorg dat al ons eredienste Afrikaans bly sodat ons darem ‘n suiwer volk kan bly in die stad. Die Vae Vuur van Voorstedelikheid sal dalk selfs instem tot gay dominees, maar seker maak dat nie een gemeente hulle beroep nie. Die Vae Vuur van Voorstedelikheid sal die jeug ‘n plek gee in die organisasie en sodoende seker maak dat hulle nie in die werklike strukture van organisasie dien nie. Die Vae Vuur van Voorstedelikheid sê jammer vir Apartheid en maak dan seker dat hierdie Apartheid waarvoor ons jammer sê steeds agter ons palissades en mure kan voorgaan. Die stad vra egter ander vrae, vrae wat min te doen het met die Algemene Sinode se 2013 Agenda. Vrae wat nie tevrede is met ons Voorstedelike Vae Vuur nie. Dalk is dit die onuitgesproke ideologieë van ons Algemene Sinode wat Jesus aanspreek wanneer Hy van die kruis af sê: “Vader, vergewe hulle, want hulle weet nie wat hulle doen nie.”
Ek moet natuurlik sê dat jy te lig is op die NG Kerk deur te sê hulle het bloot in apartheid geglo. Eerder, ek dink die "ek gaan hemel toe"-verlossingsleer was eerder 'n rookskerm vir die werklike soteriologie: ons vind verlossing in geskeidenheid. Die rede waarom ek dit sê is omdat die mees duidelike voortsetting van hierdie soteriologie vandag die gated community is.
ReplyDelete